Friday, October 27, 2006

Ιδέες και Παρέες Αρχιτεκτόνων ΙΙ: Περι Ανωνυμίας

Χαίρομαι πάρα πολύ που αυξάνεται το ενδιαφέρον για τα blogs από τους αρχιτέκτονες... Μέσα σε λίγους μήνες μια μικρή ομάδα νέων αρχιτεκτόνων με ανήσυχα πολυσυλλεκτικά πνεύματα, βλέπω σε μικρό διάστημα να γίνεται ολόκληρη κοινότητα, μια νέα φρέσκια και πολύ ενδιαφέρουσα Παρέα με Ιδέες δηλαδή.Στο πολύ καλό blog του Ar_Lav, που συγκέντρωσε σε κατάλογο τις παλαιότερες αλλά και τις νέες παρουσίες, διάβασα τους φίλους που αναφέρθηκαν στο πρόβλημα της «επώνυμης» έκθεσης σε αυτόν το χώρο, συσχετίζοντάς την με την δυνατότητα που έχουν κάποιοι «ανώνυμοι» να ασκούν κριτική με το αζημίωτο… Εδώ, βρίσκω την ευκαιρία να απαντήσω και εγώ με τη σειρά μου:
Τα περί επωνυμίας και ανωνυμίας δεν έχουν κατά τη γνώμη μου σχέση με την ουσία της Κριτικής, ειδικότερα όταν αυτή αφορά την Αρχιτεκτονική και τις ομοπαράλληλες δραστηριότητές της. Τα καλοστημένα ή κακοστημένα "άσχημα" σχόλια, αν δεν ευσταθούν, δεν συνεχίζονται κιόλας... Η ψευδεπίγραφη ασυλία που προσφέρει η «ανωνυμία» δεν είναι πανάκεια!Από την άλλη, η επωνυμία στις μέρες μας έχει στην πλειοψηφία των περιπτώσεων καταντήσει ευτελής, έχει μεταβληθεί σε προϊόν μίας χρήσης. Ξέρετε πόσες "επωνυμίες" καταναλώνουμε κάθε μέρα; Παρότι εμείς οι ίδιοι ζούμε μια "ανώνυμη" καθημερινότητα, ακολουθούμε ένα "πολυεπώνυμο" μοντέλο ζωής κατά βάση πιο ψεύτικο από ένα δισύλλαβο "ψευδώνυμο" στο διαδίκτυο. Ο συσχετισμός του «ονόματος» με το «έργο» δεν έχει καμία σημασία εδώ, πόσο μάλλον η «ακαδημαϊκού» χαρακτήρα δραστηριότητα!
Εδώ μπαίνεις σε μια χρονομηχανή, κινούμενος/η μέσα σε πρωθύστερα σχήματα / στιγμιότυπα, όπου οι ονομαστικές και χρονικές αναφορές / συμβάσεις της παρελθούσης ιστοριογραφίας, δεν έχουν καμιά ισχύ! Το να έχεις τη δυνατότητα της «ανώνυμης» εποπτείας γεγονότων του παρόντος, είναι αλήθεια μια πολυτέλεια που δεν την είχαμε στο παρελθόν. Από την άλλη, αυτή η "ανώνυμη" εποπτεία μέσα απο τις "ελευθερίες" που προσφέρει(;) είναι απόλυτα δεσμευτική, αφού είναι και το βασικό συστατικό της συλλογικής Ευθύνης που καθορίζει τις λειτουργίες μιας οποιασδήποτε κοινότητας!
Η Κοινότητα των bloggers, μέσα στην προσωποποιημένη αποσπασματικότητά της, είναι συλλογική και τελικά «ανώνυμη» αν καταφέρουμε ποτέ (και αν έχει σημασία) να την δούμε συνολικά. Μέσα σε αυτήν, οι Ιδέες και οι Παρέες θα ανακυκλωθούν και θα βραχυκυκλωθούν πολλάκις, αλλά αυτή τη φορά τουλάχιστον με μια συνέχεια – συνέπεια και το βασικότερο, πέρα από τον συμβατικό χρόνο του παρόντος που προσδιορίζει η Θέα Επικαιρότητα.
Επίσης, τα "παιδιά" που φτιάχνουν μια Παρέα με δημιουργικά απωθημένα, γίνονται κάποτε "μεγάλοι" με κοιλιές και ακριβά αξεσουάρ και σεσουάρ (αν έχουν μαλλιά ακόμη) με συμφέροντα, «καπελώματα», ίντριγκες και δολοπλοκίες που ουδεμία σχέση έχουν με την Πρωτοπορία και συνήθως προκαλούν Απορία σε όλους αυτούς που τους πίστεψαν. Κι αν το πίστεψαν, το πολλές φορές ψευδεπίγραφο δίλημμα ανάμεσα σε μια Πρωτοπορία και σε μια Συντήρηση, τελικά οι περισσότεροι συνήθισαν με την ιδέα της ματαιότητάς του στα ελληνικά πράγματα.
Όταν λοιπόν φτάνεις στο στάδιο να συνειδητοποιείς τη διαφορά ανάμεσα στη ματαιότητα των ιδεών και στην ιδέα της ματαιότητας, ανοίγεις τα μάτια και βλέπεις το πλήρες κενό της πάντα «ανολοκλήρωτης» ελληνικής Πόλης και σωπαίνεις, όπως μόνο αυτή σου έχει μάθει.
Βεβαίως οι Παρέες έγραψαν Ιστορία, αλλά όσες αργότερα δεν διέγραψαν αυτά που είπαν και έκαναν, έγιναν Κατεστημένο και μάλιστα Κακότροπα ιδιότροπο Κατεστημένο. Οι ρόλοι εναλλάσσονται πολύ εύκολα ξέρετε και η ανάληψη "εξουσίας" προϋποθέτει και την de facto διατήρησή της!
Δεν είμαι απαξιωτικός. Είμαι τόσο ξεκάθαρος, όσο μου το επιτρέπει η ολιστική και γενικόλογη προσέγγιση για ένα θέμα που θεωρώ σοβαρό και με απασχολεί καιρό. Επίσης, δεν μου αρέσει να αναφέρω ονόματα. Σε τέτοιου είδους εποπτείες, η ονομαστικοποίηση / προσωποποίηση γεγονότων και καταστάσεων εκφράζει θέσεις που δεν με εκπροσωπούν. Άλλωστε όταν αναφέρεσαι «ανώνυμα» σε «επώνυμους» εκτός του ότι προσπαθείς μάταια να βρεις σαφήνεια σε ασαφή πράγματα, αντιβαίνεις την αρχή της ανωνυμίας σου, κατά βάση συκοφαντείς και κρίνεις εκ του ασφαλούς, μην δίνοντας και την ευκαιρία στον άλλο να απαντήσει…
Τελικά το θέμα με τις «Ιδέες» και τις "Παρέες", αφορά τους bloggers που θέλουν να συλλάβουν την ασάφεια των επικοινωνιακών κυρίως Δάνειων με τα οποία συντηρείται η ιδέα μιας καλύτερης Πόλης ή μιας καλύτερης Αρχιτεκτονικής που υπάρχει χωρίς εμάς (κι αυτούς), σε κάποιο άλλο μέρος του Κόσμου ή σε μια «κατασκευασμένη» πραγματικότητα που επίσης κάποιοι άλλοι δημιούργησαν.
Εμείς εδώ μιλάμε για την Αρχιτεκτονική που «χτίζεται» με δομικό υλικό την ίδια την Καθημερινότητα. Δεν βλέπουμε «φαντάσματα», αλλά το πως μπορούμε να ορίσουμε κάτι που ΔΕΝ υπάρχει στην νεοελληνική πραγματικότητα, όπως αυτό είναι η αρχιτεκτονική των περιοδικών και των celebrities του διεθνούς στερεώματος.
Η μετάβαση από την χαριτωμένη ευτέλεια των «επωνύμων» του διεθνούς στερεώματος στην πολυτέλεια της ελληνικής «ανώνυμης» (έτσι κι αλλιώς) αρχιτεκτονικής, είναι σκληρή και δεν μπορεί να καλυφθεί από τα λιγοστά κτίρια και χώρους γοήτρου στις μικρομέγαλες πόλεις μας…

1 comment:

Sleeper in Metropolis said...

Με βρίσκεις απόλυτα σύμφωνα. Η περιγραφή αυτή της Κοινότητας των blogger, της χρονικής συνθήκης των blog και του καθεστώτος επ/αν-ωνυμίας δεν αφορά τους αρχιτέκτονες μόνο άλλωστε.